Rulman Nedir?
Rulman, hareketli mekanik parçaları yataklayan(hareketlerini sınırlandıran), parçalar arasındaki sürtünmeyi azaltan bir makine elemanıdır . Yatağın tasarımı, örneğin, hareketli parçanın serbest doğrusal hareketini veya sabit bir eksen etrafında serbest dönümesini sağlayabilir; veya hareketli parçalara etkiyen normal kuvvetlere karşı direnç gösterir. Çoğu rulman, sürtünmeyi en aza indirerek istenen hareketi kolaylaştırır, sürtünmeden doğan doğrudan ve dolaylı enerji kayıplarını minimize eder. Rulmanlar, geometrisine, çalışma şekline, izin verilen hareketlere veya parçalara uygulanan yüklerin (kuvvetlerin) yönlerine göre geniş bir şekilde sınıflandırılır.
Döner rulmanlar, mekanik sistemlerde mil veya aks gibi dönen bileşenleri tutar ve eksenel ve radyal yükleri yükün kaynağından alır ve yapıyı destekleyen karkasa aktarır. En basit yatak şekli olan kaymalı yatak, bir delik içinde dönen bir milden oluşur. Sürtünmeyi azaltmak, rulman ömrünü arttırmak ve soğutma için yağlama kullanılır.
Bilyalı rulman ve makaralı rulmanda, kayma sürtünmesini azaltmak için, rulman tertibatının yuvaları veya muyluları arasına dairesel kesitli makaralar veya bilyeler gibi yuvarlanma elemanları yerleştirilir. Maksimum verimlilik, güvenilirlik, dayanıklılık ve performans için ve uygulamaların taleplerinin doğru bir şekilde karşılanmasını sağlamak için çok çeşitli rulman tasarımları mevcuttur.
En basit rulmanlar, yüzeyin şekli, boyutu, pürüzlülüğü ve konumu üzerinde değişen derecelerde kontrole sahip, kesilmiş veya bir parça halinde oluşturulmuş yatak yüzeyleridir .
Bir diğer rulmanlar, bir makineye veya makine parçasına takılan ayrı cihazlardır.
En zorlu uygulamalar için en gelişmiş rulmanlar çok hassas bileşenlerdir; üretimleri, mevcut teknolojinin en yüksek standartlarını gerektirir. Makineleri yataklayan rulmanlar ve çevresel ekipmanlarının tasarımında ve üretiminde iyi eğitimli mühendisler ve teknisyenler görevlidir.
Rulman Çeşitleri
Tek Sıra Sabit Rulman
Tek sıra sabit bilyalı rulmanlar sektörde 6000 serisi rulmanlar olarak bilinir. Bu rulmanlarda, bilyalar, yuvarlanma yolunda nokta teması gerçekleştirirler.
Çift Sıralı Sabit Rulman
Çift sıra sabit bilyalı rulmanlar elektrik motorları, otomotiv marş dinamosu ve alternatörlerinde ve kompresörler gibi kullanım alanlarında kullanılırlar. 3000 serisi olarak numaralandırılırlar.
Çift Sıra Oynak Bilyalı Rulmanlar
Germe veya çakma manşonlar üzerine monte edilir ve rulman yataklarına bağlanarak ekonomik rulman bağlantı düzenleme imkanı sağlar.
Oynak Makaralı Rulman
Oynak Makaralı Rulmanlar, ağır yük taşıma kapasitesine ve darbe önleme yeteneğine sahip olup radyal yüklere ilaveten her iki yönde yükler taşıyabilirler. 22000 serisi olarak numaralandırılırlar.
Konik Makaralı Rulman
Konik makaralı rulmanlar, silindirlerin düz doğru silindirler yerine konik biçimli olduğu akssal silindir rulmanların eşsiz bir alt kümesidir.
Silindirik Makaralı Rulman
Silindirik makaralı genel olarak ayrılabilir, montaj ve demontajı kolay rulmanlardır. Yüksek radyal yük kapasitesine sahiptir ve yüksek-hızlı uygulamalar için uygundur.
Çift Sıralı Silindirik Makaralı Rulmanlar
Çift sıralı silindirik makaralı rulmanlar bir hayli rijit ve yüksek radyal kuvvetleri sönümleyebilecek özelliktedir. Bu tip rulmanlar ayrılabilir bileziklerle donatılmışlardır, sıkı boşluklar gerektiğinde bile sökme ve çekme işlemleri kolaydır.
Eksenel Büte Rulmanları
Büte rulmanları ayrılabilir parçalardan oluşur ve bu yüzden bilyalı kafes ile yatak diskleri birbirinden bağımsız olarak takılabilirler.
Otomotiv Rulmanları
Otomotiv grubu rulmanları, arka aks rulmanı, grup mili, ön teker rulmanı, debriyaj rulmanı, gergi rulmanı, şanzıman, şaft askı rulmanı.
İNÇ (inch) Ölçülü Rulmanlar
İnç ölçülü konik makaralı rulmanlar, silindirlerin düz doğru silindirler yerine konik biçimli olduğu akssal silindir rulmanların eşsiz bir alt kümesidir.
Paslanmaz Rulmanlar
Paslanmaz çelik rulmanlar neme ve diğer çeşitli ortamlara maruz kaldığında korozyona dayanıklıdır.
Bu rulmanlar, yüksek kromlu çelikten yapılmış aynı boyuttaki rulmanlardan daha düşük yük taşıma kapasitesine sahiptir.
Forklift Rulmanları
Ağır yükleri çatalları aracılığıyla kaldırmak ve özellikle bir araca ya da rafa yüklemek için kullanılan forkliftlerde kullanılan rulmanlar.
İğne Makaralı Rulmanlar
Düşük yükseklik kesiti sınırlı radyal boşluklar için bu rulmanları uygun hale getirir. Ağır radyal yükleri karşılar.
Rulman Manşonları
Manşonlar rulmanların konik iç yapı ile silindirik yapının düzgün çalışması ve milin üzerinde uygun çalışması için yaygın olarak kullanılan aparatlardır.
Bombeli Yataklı Rulman
Tüm çalışma koşullarında doğru çalışmanın ve çalışma güvenliğinin sağlanabilmesi için yatak ve rulmanlar birbirileriyle uyumlu şekilde eşleştirilmiştir.
Vidalı Mil
Bilyeli vidalı mil, uzun bir çubuğun üzerine açılmış eşit adımlı vida oyuğu, bu oyukta çalışan küresel bilyeler ve bilyeleri içinde hapseden bir somundan ibarettir.
Mafsal Kafa
Metrik Mafsal kafa Rulmalar PHS 05 Sağ ve Sol diş’ten PHS 30 Sağ ve Sol diş’e kadar, POS 05 Sağ ve Sol diş’ten POS 30 Sağ ve Sol diş’e kadar, tedarik edilmektedir.
Tane Bilya - Rulman Habbesi
Rulmanı meydana getiren yuvarlama elemanlarına tane bilya denir. Kullanım alanlarına göre çeşitleri ve sertlik dereceleri mevcuttur.
